مراد و هیولا؛ یکی تروریست و دیگری قهرمان ملی! - مجله دور زمین

فرودگاه در فاصله چند کیلومتری کالج تجارت و تکنولوژی هوت اکول واقع شده، یعنی همانجایی که مراد لاچرائویی (Mourad Laachraoui) درس می خواند. بقیه دانشجویان در کلاس گوشی های هوشمند خود را از کیفشان بیرون آوردند. خبر فوری: مرگ چند تن در انفجار!، خبر فوری: مقامات می گویند که انفجار یک حمله تروریستی بوده است.

مراد امیدوار بود که آن روز بعد از دانشگاه بتواند سر تمرین حاضر شود اما حوالی ظهر بود که یک خبر فوری دیگر توسط رسانه ها پخش شد. یکی از چهار تروریست شناسایی شده بود: مردی 24 ساله. سپس مراد نام آن مرد را خواند: نجیم لاچرائویی یا همان نجیم عشراوی.

آن لحظه انفجاری بزرگتر رخ داد... درون سر مراد

او در مورد این اتفاق چیزی به دانشجویان دیگر نگفت اما آنها هم همان خبر را خوانده بودند. یکی از دانشجویان در آزمایشگاه فریاد زد: هی مراد ! فامیلی او با فامیلی تو یکی است... نکند از فامیل های شماست؟ او البته این را به شوخی گفت.

مراد عشراوی (لاچرائویی) ماجرای خودش و برادرش را تعریف می کند. دو ماه از انفجار بروکسل (که موجب کشته شدن 35 و زخمی شدن بیش از 300 نفر شد) گذشته و او حالا در یک روز آفتابی در ماه مه در رستورانی نشسته و داستانش را تعریف می کند. مراد ژاکت خاکستری و پیراهنی سفید را به تن کرده است. او بغل موهای مشکی اش را کاملا کوتاه کرده ولی بالای آن بلند است. وقتی با او دست می دهی، متوجه زخم بزرگ پشت دستش می شوی. مراد تکواندوکار و عضو تیم ملی بلژیک است. او چند سال پیش هنگام تمرین استخوان متاکارپال دستش را شکاند. مراد می گوید: تازه بعد از مبارزه فهمیدم. آن هم وقتی که دستکشم پر از خون شده بود.

عاملان انفجار بروکسل - نجیم (چپ)

برایم قابل هضم نبود

چندین هفته طول کشید که مراد به انجام مصاحبه رضایت دهد. شرطش این بود که هر زمان که بخواهد مصاحبه باید متوقف شود ولی در نهایت به تمام سوالتم جواب داد.

وقتی بحث برادرش، نجیم عشراوی، پیش می آید، صدای مراد عوض شده و او شروع می کند به جویدن ناخن هایش. او می گوید: در چند هفته گذشته، من، دو برادر کوچکترم و پدر و مادرم، دوران سختی را سپری کردیم. قبلا هر وقت گره ای در زندگی ام ایجاد می شد، قادر بودم آن را به سرعت فراموش کنم اما این بار موضوع فرق می کند. برایم قابل هضم نبود که برادرم بتواند چنین کاری کند.

مراد گلویش را صاف می کند و می گوید: به ما گفتند که اسمتان را عوض کنید اما این راه چاره خوبی نبود. عشراوی نام من و پدرم است.

ماجرای مراد و نجیم داستان دو برادر است که سال ها پیش راستاشان را از هم جدا کردند. یکی از آنها برای تیم ملی تکواندوی بلژیک مبارزه کرده و چندی دیگر راهی المپیک ریو خواهد شد. برادر دیگر در 22 مارس و به نیابت از داعش، بمبی را در فرودگاه بروکسل منفجر کرد.

چگونه می توانست این طور شود؟ چرا او متوجه چیزی نشد؟ این همان سوالاتی که مراد 2 روز پس از آن حمله تروریستی مجبور بود، پاسخ دهد. او به عنوان یک ورزشکار ملی باید در کنفرانس خبری حاضر می شد اما او هیچ پاسخی، توضیحی یا حتی واژه ای برای بیان نداشت. مراد می گوید: هنوز زمان کافی نداشته ام تا بفهمم چه اتفاقی افتاده اما چاره ای نداشتم. باید یک جوری جواب می دادم. سوالات تمامی نداشت.

آیا سوالات تمام می شدند؟

دو ساعت پس از ملاقات من و مراد، او در یک مجموعه ورزشی در جنوب بروکسل به تمرین پرداخت. صدای موسیقی از بلندگوهای مجموعه شنیده می شد و بوی بد عرق ورزشکاران فضا را پر کرده بود. او با یکی از اعضای تیم ملی مبارزه می کند. در ورزش تکواندو تنها ضربات وارده به بالاتنه و سر حریف امتیاز دارد. مراد با هر حرکت خود فریاد می زند.

لئوناردو گامبلوچ به دیوار کنار تشک تکیه می زند. او فریاد می کشد که بچه ها دست هایتان را بیاورید بالا! گامبلوچ مردی 42 ساله با صورتی گرد و ته ریش و اصالتا آرژانتینی است. او مربی مراد است اما از ماه مارس برای مراد بیش از یک مربی بوده است: او نقش حامی، روانشناس و سخنگوی مراد را بازی کرده است. گامبلوچ پس از حمله دو نکته را به مراد گوشزد کرد. اول این که هیچکس نمی تواند برادرش را خودش انتخاب کند و دوم این که تو باید هر چه سریع تر سر تمرینات حاضر شوی.

مراد تنها 5 روز پس از بمبگذاری، مقابل آدمک تمرینی در باشگاه حاضر شد. آنها به آدمک ها باب می گویند. باب آن روز دوران سختی را با چندین ضربه مهلک مراد تجربه کرد. مراد همه جور ضربه ای را روی باب پیاده کرد. گامبلوچ می گوید: مراد تمام احساسات منفی اش را سر باب خالی کرد. بعد از آن او کاملا سبک شده بود. تمرین خوبی برایش بود.

دقایقی بعد از انفجار در فرودگاه بروکسل

بزرگ شدن با تکواندو

مراد و نجیم هر دو در یک خانه در محله شئربئک بروکسل بزرگ شدند. بسیاری از مهاجران در این محله زندگی می کنند. پدر آنها که مراکشی تبار است، عاشق فیلم های بروسلی و جکی چان است. او نمی خواست که پسرش ول در خیابان بچرخد و به همین خاطر او را به تکواندو فرستاد. مراد می گوید: من با این ورزش بزرگ شدم. همیشه باید سر وقت بیایی و به قوانین احترام بگذاری. تکواندو بخشی از زندگی من شد.

تکواندو فقط در مورد شکست حریف نیست. این ورزش چنین می طلبد که مبارز به ارزش هایی چون وحدت و جوانمردی پایبند باشد. تکواندو درس زندگی می دهد. این ورزش روی مراد جواب داد اما در مورد نجیم چنین نبود.

مراد ورزش را از 14 سالگی شروع کرد. نجیم که آن موقع 18 سالش بود، تکواندو را کنار گذاشت. او ریش هایش را بلند کرد و دیگر با زنان دست نمی داد. مراد می گوید: او کتاب هایی در مورد سیاست معاصر را می خواند. البته کتاب های ویکتور هوگو را هم می خواند. من دیگر مثل قبل او را نمی دیدم، چون بیشتر سر تمرین بودم اما هر وقت که در خانه همدیگر را می دیدیم، سر یک موضوع با هم می خندیدیم. او آدم شادی بود. زندگی خوبی داشت و مشکل خاصی هم نداشت.

نجیم سال 2011 در کالج ثبت نام کرد و تصمیم گرفت رشته الکترومکانیک بخواند؛ همان رشته ای که مراد امروز آن را دنبال می کند. نجیم در مجلس اروپا در بروکسل به عنوان نظافتچی استخدام شد و مدتی بعد به عنوان کارگر موقت ایستگاه تاکسی در همان فرودگاهی که سال ها بعد آن را بمب گذاری کرد، مشغول به کار شد. او با یک مراکشی که در محله بدنام مولن بیک جهاد طلب استخدام می کرد، مرتبط شد. نجیم در 17 فوریه سال 2013 از بروکسل به آنتالیا رفت. روز بعد او با یک شماره از سوریه با خانواده اش تماس گرفت. دو هفته بعد پدرش نزد پلیس بلژیک رفت تا گزارش دهد که پسرش به سوریه سفر کرده است.

نجیم در آنجا عضو یک گروه افراطی گشت و در شمال حلب برای داعش می جنگید. بعدها مقام او ارتقا یافت. او مسئول بررسی اوضاع گروگان ها و نگهبانی از ژورنالیست های به دام افتاده توسط تروریست های داعش شد. بعدها برخی از گروگان ها گفتند که نجیم نسبت به تروریست های دیگر آرام تر بود اما در صورتی که دستور می گرفت، گردن کسی را بزند، درنگ نمی کرد.

نجیم یک بار از سوریه توییت کرد که مسلمانان در شرایط جنگ همه جانبه به سر می برند. مقام های قضایی بلژیک در مارس 2014 حکم بازداشت بین المللی وی را صادر کردند.

مراد می گوید: ما برای او متاسف بودیم. او تلاش کرد تا با برادرش ارتباط برقرار کند اما نجیم دیگر در فیسبوک نبود. نجیم هر از گاهی با پدرش تماس می گرفت اما هر بار با شماره ای متفاوت.

نجیم در سال 2015 برای انجام یک ماموریتی به بلژیک برگشت. قرار شده بود که او به اسم داعش تا جای ممکن آدم بکشد. او در شهر کوچک اُوِله خانه ای را اجاره کرد که به مقر تروریست ها برای ایجاد رعب و وحشت در اروپا بدل گشت. نجیم عضو گروهی بود که پاییز سال گذشته حملات پاریس را طراحی کرده بودند. او در سوریه در زمینه ساخت مواد انفجاری آموزش دیده بود. حتی پلیس DNA نجیم را در بمب های منفجر شده در 13 نوامبر (حملات پاریس) پیدا کرد: یک مورد در مقابل استادیوم فوتبال در حومه سن دنی و مورد دیگر در سالن کنسرت باتاکلان.

او همچنان در بروکسل باقی ماند و حملات 22 مارس به ساختمانی در محله شئربئک بروکسل را طراحی کرد. آن آپارتمان تنها 400 متر با کالج محل تحصیل مراد فاصله داشت.

مراد می گوید که آخرین بار برادرش را در سال 2013 دیده است. آیا او می دانست که برادرش مجدد برای زندگی به بروکسل بازگشته است؟ او می گوید: نه من اصلا اطلاعی نداشتم. ما تا زمان حمله هیچ اطلاعی از او نداشتیم.

برادر نجیم، بدون اطلاع مراد در همان محله از شهر زندگی می کرد؟ آیا اصلا پیش نیامده بود که آنها تصادفی همدیگر را ببینند؟ مراد با بغض پاسخ داد: حتی اگر تصادفا همدیگر را ببینید، باز هم نمی توانید تشخیص دهید که چه چیزی در سرش می گذرد.

آن موقعی که نجیم داشت حملات را پی ریزی می کرد، مراد داشت در تورنمنت های مختلف در دنیا شرکت می کرد. او در روسیه، امارات متحده عربی و کره جنوبی در مسابقات حضور داشت. مراد در رنو برنده مسابقات آزاد آمریکا شد و حتی تصویری از مدال طلایش را در فیسبوک هم فرستاد. او نوشت: عالی بود اما در مسابقات هفته بعد در مونترال کانادا بهتر از این خواهم شد. ان شاءالله.

فرودگاه بروکسل پس از انفجار

ماجرای مراد و هیولا

سپس حمله 22 مارس رخ داد. دقایقی پیش از ساعت 8 صبح، نجیم عشراوی به همراه همدستانش محمد عبرینی و خالد البکراوی وارد فرودگاه شدند و چمدان های حاوی بمب خود را روی چرخ هایی در مقابلشان حمل می کردند. اولین بمب توسط البکراوی منفجر شد. گزارش شاهدان عینی و تصاویر گرفته شده از دوربین های مداربسته فرودگاه نشان می دهد که نجیم تلاش کرد تا بین مردم بدود اما چمدان او از روی چرخ زمین افتاد و زودتر از موعد منفجر شد. عبرینی، مهاجم سوم، فرار کرد و چمدان منفجر نشده اش را همانجا رها کرد. چند دقیقه بعد خالد البکراوی خودش را داخل یک قطار در ایستگاه متروی مالبیک منفجر کرد.

اغلب حملات گروه های افراطی از سوی برادران طراحی می شود: ولید الشِهری و وائل الشهری که در یازده سپتامبر 2001 یک هواپیما را ربوده و به ساختمان تجارت دنیای حمله کردند. زوخار تسارنایف و تامرلان تسارنایف در جریان انفجارهای ماراتن بوستون در سال 2013. حمله سعید کواشی و شریف کواشی به دفتر مجله شارلی ابدو در پاریس در ژانویه .015؛ هر یک از حملات توسط دو برادر اجرا شده بود که هم در زندگی و هم نسبت به تنفر از غرب با هم برادر بودند. داعش بیشتر مبارزان خود را از میان حلقه دوستان و خانواده هایشان انتخاب می کند.

این مسئله برای مراد مشکل ساز می شود زیرا او حالا دو ماموریت دارد: یکی این که برای تبدیل شدن برادرش به یک هیولا باید تاسف بخورد و دیگری این که به دنیا ثابت کند که او مثل برادرش نیست. او در چهار ماه گذشته تلاش کرده تا به دنیا ثابت کند که خطرناک نیست و هیچ خشمی در درون قلبش نهفته نیست. او می داند که در ادامه زندگی باید این مسئله را هضم کند.

در هفته های پس از حمله، چند نفر از هم دانشگاهی هایش از او فاصله گرفتند. البته هیچ کس به صورت کلامی او را آزار نداد اما او متوجه نگاه سنگین مردم و زمزمه ها شده بود. پلیس به مربی و اساتید مراد ایمیل زده بود تا مطمئن شوند هیچ کس مراد را اذیت نخواهد کرد.

باید از او مراقبت می کردیم

مراد می گوید که بمب ها در عمل چیز مهمی نبودند و مردم کنارش بودند. او می گوید: مثل یک خانواده هستیم.

تکواندو برای مراد مانند یک پناهگاه است. گامبلوچ، مربی تکواندوی مراد، نیز بارها با مراد صحبت کرده است. گامبلوچ می گوید: به او گفتم، هیچ یک از این اتفاقات تقصیر تو نبود. تو که بمب نگذاشتی. تو دقیقا برعکس برادرت هستی. تو بهترین ورزشکار این کشوری و برای جامعه یک الگو هستی.

گامبلوچ می گوید که مراد حرف هایش را کاملا درک کرد زیرا آدم باهوشی است. گامبلوچ یک مربی است که فکرش فقط محدود به برد نیست. هنگام سفر به نقاط مختلف دنیا برای انجام مسابقات، گامبلوچ اطمینان حاصل می کند که بازدید مراد فقط محدود به مجموعه های ورزشی نباشد. آنها هنگام اقامت در اسکندریه مصر از کتابخانه، در اقصر از معبد آن و هنگام اقامت در مکزیک از معبد تئوتیئواکان بازدید کردند. سپس آنها در مورد مکان هایی که رفته اند، به گفتگو می پرداختند.

پس از حملات بروکسل، گامبلوچ در گزارش ها و نظرات خوانده بودند که برخی قصد داشتند که خانواده مراد را مقصر جرایم نجیم بدانند. او بیم آن داشت که مبادا کسی از خانواده قربانیان بمبگذاری درصدد انتقام از مراد برآید. او سرویس حمل و نقل برای مراد در نظر گرفت و پدر یکی از هم تیمی هایش مدام مراقب او بود. او برای مدتی به مراد اجازه نداد که توسط تراموای شهری حمل ونقل کند. گامبلوچ می گوید: باید از او مراقبت می کردیم و او هم باید ار خودش مراقبت می کرد.

برای این که او بدون اهریمن ساختن از نجیم بتواند از او فاصله بگیرد، این روش خوب بود.

احساسی عجیب

سفر به مکان های مختلف بروکسل کار دشواری برای مراد بود. سربازان مسلسل به دست در خیابان های شهر پرسه می زدند. مراد این سربازان را در گوشه گوشه خیابان های شهر، ایستگاه های مترو و مراکز خرید مشاهده می کرد و می دانست که برادرش مسئول تمام این اتفاقات است. او پیش از اعزام به مسابقات بین المللی در فرودگاه گفت که احساسی عجیب او را احاطه کرده است. بسیاری از بخش ها بسته و جلوی آنها حصار کشیده شده است. داخل ترمینال، محوطه انفجار توسط دیوارهای چندلایه از بخش های دیگر ساختمان جدا شده بود. مراد همیشه سعی می کند که هر چه سریع تر خودش را به بخش تهیه بلیت فرودگاه برساند.

نیمه روز شده و مراد برای شرکت در مسابقات قهرمانی اروپا وارد مونترو سوییس شده است. حدود 400 ورزشکار از 47 کشور دنیا در این مسابقات حضور داشتند. مراد رنگ پریده و ضعیف به نظر می رسد. او برای این که بتواند در همان وزن مسابقه دهد، زیاد غذا نمی خورد. او با 180 سانتی متر قد می خواهد در ورزن 54 کیلوگرم مسابقه دهد.

این مسابقات اولین مبارزه مراد پس از انفجار بروکسل است. پرچم بلژیک بر روی لباس او نقش بسته است. رقیب او اهل مولداوی است. هر مبارزه تکواندو شامل سه راند است که بین هر راند، مربی مراد یک کیسه یخ را روی گردن مراد می چسباند. او بازی را با حساب 4 به 3 می برد و سپس یک شکلات انرژی زا را در یک چشم بهم زدن تمام می کند. مراد روی فرم بوده و مسابقات بعدی را نیز پیروز می شود. تا عصر او راه خود به فینال را هموار می کند. هشت هفته از انفجار گذشته است.

آیا او دلیلی برای کارهای برادرش پیدا کرده است؟ مراد می گوید: خیلی درباره اش فکر کرده ام اما هنوز به نتیجه ای نرسیده ام. نمی دانم که چه اتفاقی افتاد و احتمالا هیچ وقت آن را نفهمم.

مراد کلاه قرمز را به سر می کند و همزمان طرفداران از جایگاه فریاد می کشند: بلژیک، هورا! بلژیک، هورا! رقیب او در فینال اهل کشور اسپانیاست. هر دو مبارز در دو راند اول مانند دو ببر درنده فقط همدیگر را محک می زنند. تنها چند حمله صورت می گیرد و هیچ یک هنوز امتیازی کسب نکرده اند. در راند سوم مبارز اسپانیایی یک حمله را ترتیب می دهد اما مراد پیروز می شود که به موقع جاخالی دهد. گامبلوچ فریاد می کشد: حمله کن! یک ضربه. مراد پیروز می شود یک ضربه به سر حریفش وارد کند. حساب کار 3 بر صفر به سود مراد می شود و فقط 30 ثانیه از مسابقه باقی مانده است. مراد یک ضربه دیگر به سر حریف خود وارد می کند. حریف اسپانیایی اش تلوتلو می خورد. زیاد وقت نمانده؛ تنها 4 ثانیه تا خاتمه مسابقه وقت باقی است. مراد از حریفش فاصله می گرد تا مسابقه به خاتمه برسد.

مسابقه با نتیجه 6 بر 3 به سود مراد خاتمه یافته و او پیروز شد تا قهرمان اروپا شود. مراد عشراوی فریاد می کشد و سپس مربی اش، گامبلوچ، را به آغوش می کشد. اشک از چشمان مربی مراد سرازیر شده است. احساسات هر دو فوران می کند.

مراد عشراوی

در مراسم دریافت مدال، مراد همزمان با نواخته شدن سرود ملی بلژیک چشمانش را می بندد. او مدال طلایی رنگش را در مقابل دوربین ها نگه می دارد، امضا می دهد و مصاحبه می کند. او می گوید که مدال طلایش را تقدیم خانواده اش خواهد کرد.

مراد چند هفته دیگر برای شرکت در بازی های المپیک ریو راهی برزیل خواهد شد؛ گرچه او می داند شانسی برای بردن مدال ندارد. تنها چهار وزن از هشت وزن تکواندو جزوی از مسابقات المپیک خواهد بود و وزن مبارزه ای مراد جزو آن چهار وزن نیست. او اما برای روحیه دادن به دیگر اعضای تیم ملی راهی ریو خواهد شد. البته نام او در فهرست ذخیره تیم ملی قرار گرفته تا در صورت صدمه دیدن هر یکی از هم تیمی هایش فورا جای آنها حاضر شود.

مراد در هفته های گذشته چندین مرتبه از خودش پرسیده که آیا اجازه دارد برای نجیم گریه کند؟ برای مردی که این اندازه رنج و سختی را نثار دیگران کرده است. هر چه نباشد او برادرش است. مراد چند لحظه مکث می کند و می گوید: بله من برای او غصه خورده ام و هنوز هم نتوانستم بر ناراحتی آن اتفاق فائق آیم.

آیا مراد از دست نجیم عصبانی است؟: نه کاری که او کرده واقعا فاجعه بار بوده است اما من بیش از همه از دست کسانی عصبانی ام که او را وارد این راستا کردند.

آیا دل او برای نجیم تنگ شده؟: به عنوان برادر دلم برای او تنگ شده اما به خاطر کاری که کرده خیر.

مراد تصمیم گرفته که نجیم را به چشم یک برادر دوست داشته باشد و همزمان به خاطر قاتل بودنش او را سرزنش کند. اما او هنوز نمی داند که آیا این شیوه جواب خواهد داد.