گزارش، آیا ترکیه بعد از برگزیت هم به اروپا مشتاق است؟ - مجله دور زمین

برای دیدن شاهکارهای تاریخ اروپا با بهترین قیمت تور ایتالیا همراه شوید و از شهرهای زیبای رم، فلورانس و ونیز شهر روی آب دیدن کنید و بنای کولوسئوم را ببینید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، شاید حتی با وجود برگزاری رفراندوم برگزیت هم کسی فکرش را نمی کرد که این طرح اجرایی گردد و روزی فرا برسد که پرچم های انگلیس را از تمام ارگان ها و نهادهای زیرمجموعه اتحادیه اروپا گردآوری نمایند و برای انگلیس، ترانه خداحافظی نواخته گردد. اما این اتفاق روی داد و واقعاً خروج انگلیس از اتحادیه اروپا رقم خورد. حالا قدم در دورانی نهاده ایم که در آن، روباه پیر دوران استعمار، یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیست.

آیا اتحادیه فرو می پاشد؟

یکی از کشورهایی که کارشناسان و تحلیلگران آن بارها در خصوص برگزیت اظهار نظر کردند، ترکیه است.

کم نیستند شمار کارشناسانی که معتقدند با جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا، دوران جدیدی رقم خورده و ترکیه نیز نباید نشان دهد که برای ورود به این اتحادیه در آستانه فروپاشی، از خود اشتیاقی نشان دهد. اما آیا واقعاً چنین است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت: با آن که انگلیس از اتحادیه بیرون رفته اما هنوز هم ساختار سیاسی، مالی، حقوقی، پول واحد، نگرش شینگنی به مرزها و اجزای امنیتی و تجاری سرجایش است.

با آن که در سالیان اخیر، آمریکا نگرش تندی نسبت به اتحادیه اروپا داشته اما اروپا، دست کم در حوزه های مالی و ارتباطی، دچار تشتت جدی نشده است. در نتیجه ترکیه نیز نه تنها به شکل جدی بر روی سناریوی پر از ترس و واهمه انحلال اتحادیه نمی اندیشد، بلکه بنا به دلایل بسیار، همچنان خواستار ورود و تکمیل فرایند عضویت است.

روابط ترکیه و اروپا

در نظر داشته باشیم، انگلیس یعنی نخستین کشوری که از اتحادیه اروپا خداحافظی نموده، همان کشوری است که نخست وزیر اسبق آن رسماً اظهار داشت: ترکیه تا سال 3000 میلادی هم عضو اتحادیه نخواهد شد. اما حالا این کشور عضو اتحادیه نیست و روابط ترکیه با اعضایی همچون آلمان، مجارستان، رومانی و چند کشور اروپایی بهتر شده است. البته به موازات ارتقای سطح روابط با این کشورها، مسائل و مسائل جدیدی در روابط ترکیه با هلند، یونان و فرانسه به وجود آمده است.

توجه به اظهار نظر مقامات اروپایی منتقد اتحادیه اروپا نشان می دهد که اغلب این نقدها دو طیف متفاوت دراد:

1.نقدها تند سران احزاب ملی گرا و راست افراطی از ترکیه.

2.طیف دیگری از نقدها در چارچوب گزارش های انتقادی از سیستم حقوقی، سیاسی و مالی ترکیه است.

با وجود نقدها گسترده و با آن که گزارش های مفصلی در خصوص اشکالات ترکیه برای ورود به اتحادیه نوشته شده اما شواهد نشان می دهد که دولتمردان آنکارا هنوز هم برای عضویت در اتحادیه کاملاً مشتاق هستند.

چرا ترکیه مشتاق است؟

اشتیاق شهفرایندان ترکیه و فعالان سیاسی و رسانه ای این کشور به عضویت در اتحادیه اروپا، غالباً ارتباط مستقیمی با توسعه مالی و زرق و برق های اروپا دارد اما در عین حال، بخش قابل توجهی از فعالان سیاسی نیز امیدوارند که فرایند تکمیل عضویت ترکیه در اتحادیه، منجر به توسعه سیاسی ترکیه، ارتقای کیفیت کار دستگاه قضا و ارتقای سطح کیفی دموکراسی و آزادی بیان گردد.

اما آیا حکومت نیز چنین دیدگاهی دارد؟

در خصوص دیدگاه حکومت ترکیه برای عضویت در اتحادیه باید گفت: در دوران اقتدار کمالیست ها و لاییک ها، چالش های جدی و مهمی در خصوص میزان اقتدار و نفوذ نظامیان در دستگاه قضا و قوه مجریه داشت و همین مساله ترکیه را دچار چالش نموده بود. اما حالا و در 18 سال اخیر که دولت اسلامگرای برآمده از حزب عدالت و توسعه اقتدار را در دست داشته، رویکرد حکومت به عضویت در اتحادیه اروپا، رویکردی عملگرایانه و مبتنی بر منافع بلندمدت ترکیه بوده است.

در توصیف اجزای نگرش ترکیه به عضویت در اتحادیه باید گفت: این رویکرد دو جزء اصل دارد:

الف) ترکیه ضروری است برای دستیابی به امتیازات و تسهیلات حیاتی صادرات کالا به اروپا و حذف چشمگیر هزینه های گمرکی و ترانزیت و نیز دستیابی به امکان اعزام نیروی کار و خدمات و ارتقای درآمدهای توریستی، عضو اتحادیه گردد.

ب)موازنات داخلی سیاست در ترکیه و رقابت های حزبی، بسیار مهمتر و حیاتی تر از آن است که بقای حزب حاکم و جلب آراء طرفداران، فدای کوتاه آمدن در برابر اتحادیه گردد.

در شرح بند نخست باید گفت: در دوران اقتدار حزب عدالت و توسعه، دو رکن مهم تجارت و توریسم برای ترکیه به سرچشمه های مهم ثروت و درآمد تبدیل شده اند و حالا عنصر سوم هاب ترانزیت انرژی نیز به آن اضافه شده در نتیجه تکمیل فرایند عضویت ترکیه در اتحادیه، دارای اهمیت حیاتی و تغییرناپذیر است.

اما تبیین بند دوم، اندکی دشوارتر است و در بطن خود، پرده از نوعی پارادوکس و متناقض نما برمی دارد. به این معنی که ترکیه برای دستیابی به درآمد اقتصاد پایدار و باثبات، به شدت نیازمند آن است که عضو اتحادیه گردد اما در همان حال، حاضر نیست در خصوص بسیاری از نقدها سیاسی و حقوقی گزارش های سالانه اروپا کوتاه آمده و منش سیاسی و فکری خود را تغییر دهد.

دلیل این پیچیدگی در این است که اساساً تداوم اقتدار حزب عدالت و توسعه برای اردوغان و تیم او همچنین شریک اردوغان یعنی دولت باغچلی، به یک هدف استراتژیک مهم تبدیل شده که حتی عضویت در اتحادیه نیز به اندازه آن مهم نیست. چرا که دولت اردوغان اتاق فکر حزب عدالت و توسعه، تنها در شرایطی می توانند به تغییر و تحولات توصیه شده توسط اتحادیه اروپا گردن نهند که اطمینان حاصل نمایند این تغییرات سیاسی، حقوقی و اجتماعی منجر به کاهش آراء حزب نگردد.

در نتیجه، ترکیه حتی در دوران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، اشتیاق خود را برای عضویت در اروپا حفظ نموده و در عین حال نمی خواهد تغییرات به شکلی باشد که منجر به شکست حزب حاکم و نومیدی طرفداران محافظه کار گردد.