این 3 ادویه رایج و پرمصرف، اثربخشی داروهایی را که می خورید، کاهش می دهند
به گزارش مجله دور زمین، صبح یک روز پاییزی، خانمی که به تازگی برای کنترل قند خون خود داروی تازهی مصرف می کرد، عادت همیشگی اش را ترک نکرد: پاشیدن کمی دارچین روی فرنی صبحانه. او هیچ وقت تصور نمی کرد این عادت ساده، شاید در اثربخشی دارویش خللی ایجاد کند. با انجام پژوهش های تازه، نگاه ها به مصرف توام غذا و دارو جدی تر شده. بسیاری از ما تصور می کنیم ادویه ها به علت طبیعی بودن، خطری ندارند. اما شواهد تازه نشان می دهد که برخی از ادویه های پرمصرف مانند دارچین، زردچوبه و زنجبیل، در دُزهای بالا و به ویژه به صورت مکمل (Supplement)، می توانند بر جذب و متابولیسم داروها اثر بگذارند. تداخل ادویه با دارو در سال های اخیر، توجه متخصصان داروسازی را به طور جدی به خود جلب نموده. هدف این مقاله، آنالیز علمی و بدون اغراق سه ادویهٔ پرکاربرد و تأثیر بالقوه آن ها بر عملکرد داروهاست.
دارچین: خوش عطر اما پیچیده
دارچین (Cinnamon) که از پوست درخت سیناموم به دست می آید، حاوی ترکیباتی فعّال مانند سینام آلدئید (Cinnamaldehyde)، اوژنول (Eugenol) و کومارین (Coumarin) است. این ترکیبات در سال های اخیر به عنوان آنتی اکسیدان، ضدالتهاب و حتی تنظیم نماینده قند خون مورد آنالیز قرار گرفته اند. اما در پژوهشی تازه از دانشگاه می سی سی پی، تعیین شده که سینام آلدئید می تواند گیرنده هایی را فعال کند که باعث افزایش سرعت دفع داروها از بدن می شوند. در نتیجه، داروهایی که احتیاج به سطح پایدار در خون دارند، ممکن است اثربخشی شان کاهش یابد. این تحقیق فعلاً در مرحلهٔ آزمایشگاهی است و هنوز نتایج انسانی ندارد، اما هشدارهایی ابتدایی را برای پزشکان و بیماران ایجاد نموده است. نکته مهم تر آن که نوع دارچین نیز در شدت این تأثیر اهمیت دارد.
نوع رایج دارچین در فروشگاه ها، دارچین کاسیا (Cassia Cinnamon) است که حاوی اندازه بیشتری کومارین است؛ ترکیبی با اثر ضدانعقادی که می تواند در ترکیب با داروهایی مانند وارفارین (Warfarin)، خطر خونریزی را افزایش دهد. گرچه مصرف کم دارچین در غذا مسئله ای ایجاد نمی نماید، اما مکمل های دارچینی می توانند ریسک قابل توجهی داشته باشند، به ویژه در بیماران قلبی، دیابتی یا افرادی که داروی ضدانعقاد مصرف می نمایند.
زردچوبه: طلای زردی که گاهی زیاده روی می نماید
زردچوبه (Turmeric) با رنگ زرد درخشانش، سال هاست که به عنوان ادویه و داروی سنتی در آشپزخانه ها و درمان های آیورودایی حضور دارد. ترکیب فعّال آن کورکومین (Curcumin) است که به علت خاصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی اش شناخته می شود. با این حال، دربارهٔ تداخل زردچوبه با داروها هنوز اطلاعات انسانی کافی در دست نیست و عمده یافته ها مبتنی بر پژوهش های حیوانی و سلولی اند. با این وجود، بعضی شواهد نشان می دهند که کورکومین می تواند عملکرد آنزیم های کبدی دخیل در متابولیسم داروها را تغییر دهد. این تغییرات می تواند اثربخشی داروهایی مانند ضدافسردگی ها، داروهای کنترل فشار خون، بعضی آنتی بیوتیک ها و داروهای شیمی درمانی را تعییر بدهد. افزون بر این، خاصیت ضدانعقادی زردچوبه در دُزهای بالا ممکن است با داروهایی مانند آسپیرین یا وارفارین تداخل داشته باشد. زردچوبه بعلاوه می تواند با پایین آوردن فشار خون یا قند خون، تأثیر داروهای مربوطه را تشدید نموده و حتی منجر به اُفت فشار یا هیپوگلیسمی شود. اما مانند دارچین، این نگرانی ها بیشتر به مصرف مکمل ها برمی شود و مصرف معمول زردچوبه در غذا مسئله ای ایجاد نمی نماید.
زنجبیل: درمان تهوّع یا تضعیف جذب دارو؟
زنجبیل (Ginger) نیز از آن دست ادویه هایی است که در طب سنتی و نوین، به عنوان درمانی طبیعی برای تهوّع، دردهای معده و التهاب شناخته می شود. ترکیبات فعّال آن مانند جینجرول (Gingerol) تأثیراتی در تنظیم پاسخ های التهابی و معدی دارند، اما بعلاوه ممکن است در نحوهٔ جذب داروها نیز دخالت نمایند. زنجبیل مانند دو ادویهٔ قبلی، خاصیت رقیق نماینده خون دارد، هرچند ملایم تر. به همین علت، مصرف مکمل های زنجبیل همراه با داروهای ضدانعقاد، می تواند ریسک خونریزی را افزایش دهد. از سوی دیگر، بعضی پژوهش ها نشان داده اند که زنجبیل ممکن است قند خون را کاهش دهد و این مسئله در بیماران دیابتی که دارو یا انسولین مصرف می نمایند، احتیاج به دقت بیشتری دارد. البته شواهد در این زمینه هنوز کافی نیستند و آنالیز های بیشتری احتیاج است. مصرف معمول زنجبیل در خوراکی ها، در اغلب موارد ایمن تلقی می شود، اما مصرف بلندمدت و دُز بالای مکمل ها، باید زیر نظر پزشک صورت گیرد.
جمع بندی نهایی
در یک نگاه کلی، اگرچه دارچین، زردچوبه و زنجبیل از ادویه های پرکاربرد در آشپزی هستند و خواص سلامتی متعددی دارند، اما در دُزهای بالا و به ویژه به شکل مکمل، می توانند با داروهای مختلف تداخل داشته باشند. تداخل هایی که گاه به وسیله تأثیر بر آنزیم های کبدی و گاه به وسیله خاصیت ضدانعقادی یا کاهش قند و فشار خون رخ می دهد. دارچین حاوی کومارین است که می تواند با داروهای رقیق نمایندهٔ خون مانند وارفارین هم افزایی خطرناکی داشته باشد. زردچوبه با مهار آنزیم های کبدی ممکن است در متابولیسم داروهای ضدافسردگی و شیمی درمانی دخالت کند. زنجبیل نیز، هرچند در دُزهای معمول ایمن است، اما در مکمل های قوی، پتانسیل افزایش اثر داروهای دیابت و ضدانعقاد را دارد. به طور خلاصه، مصرف معمول این ادویه ها در غذا مسئله ای ایجاد نمی نماید، اما پیش از استفاده از مکمل های آن ها، به ویژه در صورت مصرف دارو، مشورت با پزشک ضروری است.
غذای سالم می خورید، اما مراقب تداخل های غذایی-دارویی هم باشید
در دنیا امروزی که خطوط بین غذا و درمان گاه محو شده اند، مهم است درک کنیم که هر ماده طبیعی لزوماً بی خطر نیست. همان طور که داروها به صورت دقیق تنظیم می شوند، ترکیب شان با مواد غذایی نیز احتیاج به دقت دارد. شاید عادت هایی که سال ها مفید به نظر می رسیدند، در ترکیب با داروی خاصی اثر منفی داشته باشند. پس گاهی بازبینی عادت های خوراکی، بخشی از مسئولیت پذیری درمانی است.
پرسش های پرتکرار (FAQ)
1. آیا مصرف دارچین با داروی وارفارین خطرناک است؟
بله، دارچین کاسیا حاوی کومارین است که خاصیت ضدانعقادی دارد و ممکن است خطر خونریزی را در ترکیب با وارفارین افزایش دهد.
2. مصرف زردچوبه با داروی فشار خون تداخل دارد؟
در دُزهای بالا، بله. زردچوبه می تواند فشار خون را کاهش دهد و اثر داروهای کاهنده فشار را تشدید کند.
3. آیا مصرف روزانه زنجبیل در غذا مشکل ساز است؟
در دُزهای معمول غذایی، نه. اما مصرف مکمل های زنجبیل ممکن است با داروهای دیابت یا ضدانعقاد تداخل داشته باشد.
4. کدام شکل از دارچین برای سلامت کبد ایمن تر است؟
دارچین سیلان (Ceylon Cinnamon) نسبت به دارچین کاسیا، اندازه کمتری کومارین دارد و برای کبد ایمن تر تلقی می شود.
5. آیا تداخل ادویه ها با داروها فقط در مکمل ها دیده می شود؟
بیشتر موارد تداخل در دُزهای بالا و مکمل ها دیده شده اند. مصرف معمول ادویه در غذا، معمولاً ایمن است.
6. آیا ضروری است قبل از مصرف مکمل های گیاهی با پزشک مشورت کنیم؟
بله، به ویژه اگر داروی خاصی مصرف می کنید. مکمل های گیاهی نیز می توانند اثرات دارویی را تغییر دهند.
منبع
منبع: یک پزشک