کاهش سهم کتاب در سبد خانوار، زیر سایه گرانی
این مطلب بخشی از ویژه نامه بهار 1401 اتاق ایران آنلاین با عنوان اقتصاد ایران در سال 1400 و چشم انداز سال 1401 است که به بررسی شرایط 40 شاخص اقتصادی و پیش بینی آنها در سال پیش رو می پردازد. |
میانه قیمت کتاب نسبت به 5 سال پیش، تقریباً سه برابر شده و تورم فزاینده و فشارهای معیشتی بازار کتاب را بیش ازپیش تحت تأثیر قرار داده است. در کنار این افزایش قیمت آمارهای نشر نشان می دهند ناشران اگرچه تلاش کرده اند فرایند رو به رشد عناوین کتاب های منتشر شده را حفظ کنند اما شمارگان کتاب ها هر سال کمتر شده است.
رشد 8 درصدی انتشار کتاب در 1400
بر اساس آمارهای رسمی خانه کتاب در سال گذشته 103 هزار و 805 عنوان کتاب منتشر شده است که از این میان 75 هزار و 70 نسخه تألیف و 28 هزار و 735 عنوان ترجمه بوده است. این رقم در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال 99 حدود هشت درصد رشد داشته است. شمار کتاب های چاپ اول سال گذشته هم 64 هزار و 993 عنوان و تجدید چاپی ها 28 هزار و 790 عنوان بوده است، شمارگان کل کتاب های منتشر شده در سال گذشته هم 112 میلیون و 517 هزار و 383 نسخه بوده است.
اما بنا بر آخرین آمار منتشر شده از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران در بهمن ماه 1400 میانگین شمارگان کتاب های منتشر شده در این ماه، هزار و 81 شماره بوده است. که نسبت به میانگین شمارگان هزار و 348 شماره ای کتاب های منتشر شده در بهمن ماه سال 99 چیزی حدود 20 درصد کاهش داشته است. این فرایند کاهشی را با مقایسه میزان شمارگان در بهمن ماه پنج سال گذشته در نمودار زیر می توانید ببینید.
افزایش 27 درصدی قیمت کتاب
اما میانگین قیمت کتاب در 10 ماه سال گذشته 60 هزار و 545 تومان بوده است، که در مقایسه با سال قبل آن 27 درصد رشد را نشان می دهد. در میان رده های دیویی نشر ادبیات در سال گذشته با 19 هزار و 197 عنوان در صدر فهرست واقع شده است و پس از آن کودک و نوجوان با 16 هزار و 846 عنوان واقع شده است.
در نمودار زیر بهای میانه کتاب در سال های 95 تا 99 و 10 ماه نخست سال 1400 مقایسه شده اند که شیب تصاعدی تورم را نشان می دهند.
یکی دیگر از پارامترهای آماری در بررسی اقتصاد نشر، توجه به میانگین قیمت هر صفحه کتاب است. بررسی میانگین سالانه این شاخص هم به خوبی رشد تورمی در این بخش را نشان می دهد.
افزایش مبلغ کتاب و کاهش قدرت خرید
نتایج فروش دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران که در بهمن ماه 1400 برگزار شد و مقایسه آمار فروش این رویداد با نخستین دوره از آن در سال 99، هم از زاویه دیگری اثر تورم بر این بازار را نشان می دهد. با سرانجام دومین دوره این رویداد، علی رمضانی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران؛ از افزایش 33 درصدی مبلغ فروش و کاهش 2.4 درصدی تعداد نسخه های فروخته شده نسبت به سال قبل، خبر داد. مطابق با اطلاعات منتشر شده، مخاطبان با مراجعه به سامانه نمایشگاه اخیر، یک میلیون و 331 هزار و 530 نسخه کتاب به ارزش 85 میلیون و 204 هزار تومان خریداری کردند؛ درحالی که در نمایشگاه سال گذشته، یک میلیون و 364 هزار و 565 نسخه کتاب به ارزش 64 میلیون و 51 هزار تومان از سوی علاقه مندان به کتاب، خریداری شد.
هرچه هست سه برابر شدن قیمت میانه کتاب نسبت به پنج سال پیش در کنار تورم و فشارهای اقتصادی در حوزه های معیشتی، بازار کتاب را امسال هم تحت تأثیر قرار داده و سهم این کالای فرهنگی از سبد خانوار را باز هم کوچک تر خواهد کرد.
منبع: اتاق بازرگانی ایران