شیرینی های سنتی استان آذربایجان شرقی - مجله دور زمین

شیرینی نوقای تبریز

در هر منطقه جغرافیایی از کشور، با توجه به مواد اولیه در دسترس و ذائقه افراد جامعه، خوراکی های بومی و سنتی تهیه و طبخ می گردد که بسیاری از آن ها به وسیله گردشگران داخلی و خارجی، به عنوان سوغاتی دوست داشتنی برای اقوام و آشنایان خریداری می گردد. شیرینی نوقای تبریز، خوراکی خوشمزه، منحصربه فرد و بسیار پرطرفدار است که به عنوان شیرینی سنتی استان آذربایجان شرقی، شهرستان تبریز، معروفیت یافته است. مستطیل های کوچک که مانند لقمه ای لذیذ و مطبوع به نظر می رسد، ذائقه هر بیننده ای را برای امتحان کردن مزه شیرین و خاص خود، وسوسه خواهد نمود. در رژیم غذایی سنتی مردم این خطه از کشور، انواع مختلفی از این شیرینی تهیه و طبخ می گردد که می توان از نوع گردویی، وانیلی، کاکائویی، شکلاتی و آجیلی آن نام برد. البته کارشناسان تغذیه معتقدند که نوقای گردویی از قدمتی بیشتر نسبت به انواع مختلف خود برخوردار است. آشپزهای این استان با ترکیب موادی همچون نان میکادو، شکر، گلوکز مایع، عسل (در صورت تمایل می توان شیره را جایگزین عسل کرد)، وانیل، سفیده تخم مرغ، فندق و پسته به تهیه این خوراکی اصیل ایرانی می پردازند.

شیرینی اریس (ریس)

انتخاب تنقلاتی مناسب، سالم، خوش طعم و البته کم هزینه، یکی از دغدغه های فکری خانم های خانه دار هنگام برگزاری میهمانی های خانوادگی و محبت آمیز خواهد بود. هنر و سلیقه در فطرت و روح خانم های ایرانی همچون گوهری است نایاب که اگر با دقتی بیشتر به اطراف محیطی که در آن زندگی می کنیم، نظاره گردد، قطعا آثار هنری بسیاری را خواهیم یافت که نتیجه ذوق و سلیقه یک بانوی اصیل ایرانی است. در رژیم غذایی استان آذربایجان شرقی، خوراکی بسیار لذیذ و با سبک تهیه آسان، وجود دارد که به شیرینی اریس (ریس) معروفیت دارد. البته مردم دلیر این خطه از کشور اریس را در گویش زیبای خود، سوت شیرینی سی تلفظ نموده و آن را تنقلات محلی شهرستان تبریز می پندارند. این شیرینی لذیذ و دوست داشتنی در انواع مختلف از جمله اریس کاکائویی، اریس شیری، اریس ترد و اریس تسبیحی که به صورت دانه های تسبیح و درشت تهیه می گردد، تهیه و طبخ می گردد. انواع ذکر شده از این خوراکی دوست داشتنی به جز اریس تسبیحی، به دو صورت اریس پسته ای و ساده، به وسیله بانوان و آشپزهای تبریزی تهیه می گردد. مواد مورد احتیاج برای تهیه این شیرینی محلی عبارت اند از شیر، شکر، جوش شیرین، نمک، بادکا (گلوکز)، پودر کاکائو، روغن صاف، کره و پسته که با ترکیب آن ها می توان سوغات مشهور تبریز را تهیه و میل کرد. نوشیدن یک فنجان چای تازه دم همراه شیرینی اریس، بسیار دلچسب و مطبوع خواهد بود.

باقلوای مخصوص تبریز

با فرا رسیدن ایام نوروز، بسیاری از بانوان خوش سلیقه سراسر کشور، به تهیه و تدارک انواع شیرینی های بومی و سنتی محل سکونت خود می پردازند و این عمل را چون سنتی نیکو از گذشتگان، برای نسل آینده خود به یادگار می گذارند. شیرینی ها و نان های خانگی از طعم و عطری به مراتب بهتر از نوع صنعتی خود برخوردار بوده و چشیدن دست پخت بانوی خانواده، لذتی شگرف را در بر خواهد داشت. در این میان می توان از باقلوا نام برد که یکی از لذیذ ترین و محبوب ترین شیرینی های اصیل ایرانی است که در بعضی از استان های کشور از جمله قزوین، یزد و استان آذربایجان شرقی به عنوان خوراکی بومی و سنتی تهیه و مورد مصرف قرار می گیرد. این شیرینی پرطرفدار و دوست داشتنی به علت برخورداری از بادام، پسته و گردو از انرژی و ارزش غذایی فوق العاده ای برخوردار است. بانوان هنرمند استان آذربایجان شرقی با استفاده از موادی همچون خمیر مخصوص باقلوا، کره، گردو، پودر پسته، پودر نارگیل، پودر بادام، شکر، آب، گلاب، هل، زعفران و آب لیموی تازه به طبخ و تهیه باقلوای مخصوص تبریز می پردازند. پیشنهاد می کنیم هنگام حضور در شهرستان تبریز فرصت تهیه و مصرف این خوراک لذیذ و اصیل ایرانی را از دست ندهید.

راحت الحلقوم

یکی از مشهورترین و رایج ترین شیرینی های مصرفی در استان آذربایجان شرقی، راحت الحلقوم تبریز است که همانگونه که از نامش پیدا است، از بافتی نرم و لطیف برخوردار است. هرچند محبوبیت این شیرینی لذیذ و معطر به گونه ای است که در مقیاس وسیعی به وسیله مردم سایر استان های کشور، تهیه و مورد مصرف قرار می گیرد. شاید بتوان از این خوراکی، به عنوان تنقلات مخصوص و موردعلاقه بچه ها نام برد که بیشتر مواقع در ایام نوروز، بر سفره های تزئین شده هفت سین قرار می گیرند. بانوان شهرستان تبریز با استفاده از نشاسته، شکر، آب، گلاب، جوهرلیمو و آرد به تهیه و تدارک راحت الحلقوم مخصوص دیار خود می پردازند.

شیرینی رشته ختایی تبریز

کاملا بدیهی است که در بعضی از ماه ها، مصرف تعدادی از خوراکی ها به صورت ویژه و در سطح وسیعی نسبت به سایر روزهای سال، صورت می پذیرد. به عنوان مثال می توان از ماه مبارک رمضان و شیرینی ها و خوراکی های مخصوص آن نام برد که حال و هوایی به یادماندنی را در فکر انسان ها به یادگار می گذارد. شیرینی رشته ختایی استان آذربایجان شرقی، یکی دیگر از خوراکی های بومی و سنتی این خطه از کشور محسوب می گردد که اغلب در دوران ماه مبارک رمضان تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد. در رژیم غذایی کشور ترکیه نیز می توان این خوراکی لذیذ را با نام کادایف مشاهده کرد که علاقه مندان بسیاری را مجذوب خود نموده است. بانوان و مادران کدبانوی این استان با به کارگیری مواد اولیه ای همچون رشته ختایی، گردو، پسته، پودر قند، کره (در صورت تمایل می توان روغن را جایگزین کره کرد)، آب و شکر این خوراکی لذیذ و دوست داشتنی را تهیه می نمایند. طبخ سریع شیرینی رشته ختایی، یکی از نکات مثبت و فوق العاده این خوراکی بومی است که به راحتی و در مدت زمان کوتاهی می توان با استفاده از مواد فوق، این شیرینی خوش طعم و مطبوع را تهیه و در کنار اعضای خانواده میل کرد.

شیرینی قرابیه تبریز

از دیگر شیرینی های سنتی و محلی استان آذربایجان شرقی، می توان به قرابیه معروف و پرطرفدار تبریز اشاره نمود که نه تنها در این خطه از کشور بلکه در سراسر میهن عزیزمان، بسیار محبوب و دوست داشتنی است. خوراکی کاملا ایرانی و اصیل که به عنوان سوغاتی لذیذ به وسیله گردشگران و بازدیدنمایندگان سراسر ایران و دنیا، خریداری می گردد. البته این شیرینی بومی در انواع بادامی، پسته ای و نارگیلی طبخ می گردد که هرکدام در نوع خود از طعم و عطری بی نظیر برخوردار است. بانوان عزیز شهرستان تبریز با استفاده از موادی مانند بادام، شکر، سفیده تخم مرغ، پسته، نارگیل، آرد، کره و پودر هل، قرابیه مشهور دیار خود را تهیه می نمایند.

شیرینی لوز زعفرانی تبریز

در استان آذربایجان شرقی، شهرستان تبریز تنوع اشتهاآوری از انواع لوز تهیه می گردد که می توان به لوز بادامی، شکری، وانیلی، پسته ای و زعفرانی اشاره نمود. این شیرینی های سنتی و بومی این منطقه از کشور، به علت طعم و عطری فوق العاده از محبوبیت و مصرف زیادی در بین خانواده های این استان برخوردارند که می توان نوع بادامی آن را به علت حضور بادام و زعفران و ایجاد طعمی بی نظیر، پرمصرف ترین آن ها معرفی کرد. مردم استان آذربایجان با ترکیب موادی مانند بادام، شکر، پسته، زعفران، وانیل، آب و پودر قند، لوزهای لذیذ و خوش عطر دیار خود را تهیه می نمایند.

شیرینی سجوق مراغه

یکی از مشهورترین شیرینی های محلی شهرستان مراغه، شیرینی سجوق است که به عنوان سوغاتی پرطرفدار و لذیذ این خطه از کشور، شناخته می گردد. استفاده از مواد اولیه مغذی از جمله نشاسته، شیره انگور، گردو و نارگیل این خوراکی بومی را علاوه بر داشتن طعم و عطری لذیذ، از ارزش غذایی ممتاز و ارزنده ای نیز بهره مند ساخته است. ساکنین شهرستان مراغه، در اواسط ماه آذر به تهیه و آماده سازی شیرینی سجوق شهر خود، مشغول می شوند. آن ها با ترکیب نارگیل، بادام، پسته، گلاب، هسته شیرین زردآلو، هل، شیره انگور (در صورت تمایل می توان دوشاب را جایگزین شیره انگور کرد)، نشاسته و گردو، سجوق معروف مراغه را تهیه و به بازار عرضه می نمایند.

شیرینی چای مراغه (قند پنیری)

یکی از خوراکی های دوست داشتنی و لذیذ استان آذربایجان شرقی، قندپنیری یا شیرینی چای مراغه است که می توان از آن به عنوان سوغاتی پرطرفدار و یار همیشگی چای های تازه دم ایرانی یاد کرد. این شیرینی از قدمتی بالغ بر چندین قرن برخوردار است که نه تنها در این استان بلکه در سراسر ایران نیز محبوبیت و معروفیت ویژه ای را کسب نموده است. شیرینی پزان این خطه از کشور با استفاده از شکر، هل، پرتقال، لیمو، آناناس، دارچین و طعم دهنده های مختلف این شیرینی را درست می نمایند. البته با توجه به مواد استفاده شده در تهیه شیرینی چای مراغه، طعم های مختلفی از این خوراکی بومی تهیه می شوند.

در ارائه این مقاله به معرفی بعضی از رایج ترین و معروف ترین شیرینی های سنتی استان آذربایجان شرقی پرداختیم. منتظر نظرات سازنده شما عزیزان در ارائه هرچه بهتر این قبیل مقالات هستیم.

تیهه شده در خبرنگاران