روش اجرای سازه معکوس یا تاپ دان Top-Down - مجله دور زمین

روش تاپ داون

همان گونه که در بالا اشاره شد، در ساخت ساختمان ها عموما از روش پایین به بالا استفاده می گردد. در این روش ابتدا گودبرداری انجام می گردد که هم زمان با پایدارسازی دیوارهای گود به تراز کف رسیده و اجرای فونداسیون سازه شروع می گردد. سپس نسبت به ساخت ستون ها و طبقات از تراز کف پی اقدام نموده و ساخت را تا آخرین طبقه ادامه می دهیم.

این در حالی است که در روش تاپ دان عملیات ساخت سازه از بالا به پایین صورت می گیرد. حال سوال این جاست که در چه مواردی از این روش استفاده می گردد؟ استفاده از روش تاپ داون یا سازه معکوس برای ساختمان هایی که محدودیت فضایی دارند، صورت می گیرد. به بیان دیگر می توان گفت در ساختمان هایی که از گود با عمق زیاد برخوردار بوده اما در عین حال سطح کم آن محدودیت هایی برای گودبرداری اعمال می نماید، از روش ساخت بالا به پایین استفاده می گردد.

از این روش می توان در اجرای پروژه هایی که با محدودیت زمانی رو به رو هستند نیز استفاده کرد. برای مثال در پروژه هایی که با ترافیک خیابان اصلی تداخل دارند و اجرای پروژه در فرایند ترافیکی مشکل ایجاد می نماید، این روش می تواند روشی کارآمد برای اجرا در نظر گرفته گردد.

از دیگر مواردی که می توان از این روش استفاده کرد، مکان هایی است که در آن ها سطح آب های زیر زمینی بالا بوده و حفاری و اجرای فونداسیون با مشکل رو به رو خواهد شد. در چنین مواقعی می توان با استفاده از دیوار دیافراگمی و شمع های عمیق مشکل بالا بودن سطح آب های زیر زمینی را تا اندازه زیادی برطرف کرد.

یکی از مزیت های استفاده از روش تاپ داون یا سازه معکوس بالا رفتن سرعت ساخت سازه می باشد. چرا که در این روش پس از اجرای قسمتی از طبقه های زیرین می توان به صورت هم زمان ساخت طبقه های بالایی را نیز شروع کرد که همین امر باعث ایجاد تسریع در فرآیند ساخت و ساز می گردد. در کنار افزایش سرعت اجرای پروژه بدون شک هزینه های جانبی دیگر هم چون نگهداری از مصالح ساختمانی، تامین مصالح و نیروهای انسانی نیز کاهش می یابد.

مراحل اجرای روش تاپ دان

در اجرای روش سازه معکوس، در ابتدا دیوارهای دیافراگمی که در اطراف گود قرار گرفته و نقش سازه نگهبان را دارند، اجرا می شوند. باید توجه داشت، در صورتی که عرض سازه کم باشد، با استفاده از استرات های فولادی باید دو دیواره پیرامونی را به یکدیگر متصل کنیم. انجام این کار باعث ایجاد پایداری دو دیواره می گردد. در مقابل اگر عرض سازه زیاد بود، از شمع های بتنی در بین دو دیواره استفاده می کنیم. این شمع ها عملکردی شبیه به ستون خواهند داشت. پس از انجام این کار نسبت به نصب استرات ها به دیواره دیافراگمی و شمع ها اقدام می کنیم. آن چه که در این مرحله رخ می دهد، تامین و افزایش پایداری خاک می باشد.

در مرحله بعد نوبت به حفاری خاک می رسد. برای اجرای این مرحله باید تا تراز زیر طبقه منفی یک حفاری گردد. انجام این کار به منظور ایجاد فضای لازم برای سقف اول می باشد. پس از انجام این کار می توان سقف طبقه منفی یک را اجرا کرد. انجام این کار تا رسیدن به پایین طبقه ادامه پیدا می نماید. آن چه که در استفاده از این روش باید به یاد داشت، در نظر دریافت بازشوهای مناسب به منظور دسترسی مصالح و ماشین آلات به طبقات پایین تر می باشد. در خاتمه مراحل ساخت، استرات هایی که در ابتدای کار به منظور حفظ پایداری خاک مورد استفاده قرار گرفته بودند، برداشته می شوند.

مزایای استفاده از روش اجرای سازه معکوس

استفاده از این روش مزایایی به همراه دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• روش تاپ داون باعث تسریع در فرایند اجرای پروژه می گردد.
• این روش می تواند در کاهش هزینه های سازه نگهبان و مهار گودها به روش نیلینگ تاثیرگذار باشد.
• اجرای این روش به رضایت و اجازه همسایگان هم جوار نیازی ندارد.
• اجرای روش سازه معکوس می تواند ریسک آسیب به ساختمان و سازه های مجاور را کاهش دهد.
• کارایی این روش در ساخت سازه هایی که از تعداد طبقات زیر زمینی زیادی برخوردار هستند، بسیار بالاست.
• در اجرای این روش می توان فضای لازم و مجهز کارگاهی را فراهم نموده و در این صورت استفاده از خیابان و معابر به حداقل می رسد.
• از آن جایی که اجرای فونداسیون در آخرین مرحله صورت می گیرد، نشست خاک زیر پی ناشی از بار مرده ساختمان کاهش می یابد.
• در این روش عمل آوری بتن سقف و تیرها به بهترین شکل صورت می گیرد. چرا که سازه مدفون بوده و از شرایط نا مساعد جوی دور می باشد.
• در روش تاپ داون امکان اجرای عملیات آرماتوربندی و قالب بندی در فضای محدود امکان پذیر می باشد.